Page 14 - STRATEJİK PLAN (2019-2022)
P. 14
STRATEJİK PLAN 2019 - 2022
Doğu Anadolu gibi yüksek platolar ve dağlık bölgelerin geniş yer kapladığı bir bölgede
bulunan İl, gerek iklim, gerekse toprak ve bitki örtüsü gibi tabii çevre özellikleri bakımından
oldukça farklı özellikler gösterir. Bölge, Aras Nehri'nin birtakım birleşme boğazları ile
birbirlerine bağladığı depresyonlardan (çöküntülerden) birisini oluşturur. Ancak, bu
depresyon bölgesi, Aras nehri ve bu nehrin yatağı boyunca geçen Türkiye-Ermenistan sınırı
tarafından hemen hemen iki eşit parçaya bölünmüştür. Sınırlarımız dışında kalan Erivan
(Revan) ovası ile Iğdır Ovası'nın birlikte oluşturduğu bu depresyon bölgesinin tümüne
"Sürmeli çukuru" da denilmektedir. Fakat yörede bu çukurluğun sınırlarımız içerisinde kalan
kısmına "Sürmeli Çukuru", Ermenistan sınırları içerisinde kalan bölümüne ise "Sahat çukuru"
adı verilmektedir.
Sürmeli Çukuru, Arpaçay'ın Aras'la birleştiği Ergüder mevkiinden başlayıp, Aras nehrinin
ülkemiz sınırlarını terk ettiği Türkiye-İran-Nahcıvan sınırlarının birleşme noktasına kadar
devam eder. Yükseltisi, batıdan-doğuya ve güneyden-kuzeye doğru azalan bu çukurluğun
merkezinde Iğdır şehri kurulmuştur. Aras nehri boyunca doğu-batı doğrultusunda uzanan
Iğdır Ovası, Batı Iğdır, Doğu Iğdır ve Dil Ovası’ndan oluşmaktadır. Iğdır Ovası'nın güneydoğuya
doğru bir uzantısı durumunda olan Dil Ovası (Dil Ucu), aynı zamanda ülkemizin en doğu uç
noktasını (44 48') oluşturur. Bölgenin güneyinde, kabaca batı-doğu doğrultusunda uzanan
Orta Toroslar'ın uzantısı ve Munzur dağlarıyla başlayıp Karasu-Aras dağlarıyla devam eden
dağlık kütlenin doğudaki bölümü yer almaktadır. Bu bölüm üzerinde yer alan dağlar sırasıyla
batıdan doğuya doğru Durak Dağı(2811) m), Zor Dağı (3.196 m), Pamuk Dağı (2.639 m)
(Pamuk Dağı geçidi ile Büyük Ağrı Dağı’ndan ayrılan Pamuk Dağı ve Zor Dağı batısındaki Asma
Geçidi ile Durak Dağlarından ayrılmaktadır. Pamuk Dağı ile Zor Dağları arasında Çilli Geçidi
bulunur.) Büyük Ağrı Dağı (5.165 m) ve Küçük Ağrı Dağı (3.986 m) dağlarıdır. Türkiye'nin en
yüksek dağı olan Ağrı Dağı, İran ile tabii bir sınır teşkil eder. Anadolu ile Asya'dan uzanan
sıradağların bir nevi buluşma noktasıdır (http://www.igdir.gov.tr/cografi-yapisi).
İKLİMİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
Iğdır Ovası ve çevresinde Akdeniz iklimine yakın karasal iklim hüküm sürmektedir. Iğdır
Merkez, Karakoyunlu ve Aralık ilçelerinde kışları serin, yazları sıcak ve kurak geçmektedir.
Yağış rejimi düşüktür, Tuzluca ilçesinde ise rakım farkından dolayı il merkezine ve diğer
ilçelere göre sıcaklıklar biraz düşüktür.
İL TOPOĞRAFYASI
Iğdır İli’ne bakıldığında bölge iki kısımda ele alınabilir. Birincisi bölgenin yaklaşık %26’sını
2
2
oluşturan 922 Km ’lik ova alanı, ikincisi ise yaklaşık %74’ünü oluşturan 26178 ’lik dağlık
alanıdır.
2
İki bölümden oluşan ovalık alanlardan birinci bölümü 832 Km ’lik Iğdır (Sürmeli) Ovası, ikinci
2
bölümü ise 90 Km ’lik Dil Ovası’dır. Ovaların genişliği yaklaşık 20 Km. kadardır. Iğdır Ovası’nı
güneyden kuşatan dağlık kütleler, ülkemizin en yüksek dağı olan Büyük Ağrı Dağı ve hemen
doğusundaki Küçük Ağrı Dağı’dır.
Küçük ve Büyük Ağrı, beş ana volkan devresi göstermişti. İlk aşamada piroklastik lavlar
püskürterek faaliyete geçmiştir. İkinci aşamada; andezit, trakit-andezit, trakit ve ponza
püskürtmüştür. Üçüncü aşamada ise; bazaltik kökenli lav ve tüfler çıkarmaya başlamıştır.
Dördüncü aşamada ise; merkezsel püskürtmeler sonucu andezit lavlar çıkaran Büyük Ağrı
Dağı, bugünkü görünümüne ulaşmıştır.
13
